477
“!Makangingirhat na mga panahón, an Kasangta- wohan nagsisibog!”’ an sabi ni Capítán Basilio na nag- iisip kan nakaagi nang panahón. “Makikita mo, kan sominonod na aldaw kan saimong paghalé natuklasan gadan su sacristan mayor, nabibitay sa kisame kan sai- yang harong. Ikinamondong marhay ni Padre Salvi su saiyang pagkagadan asin kinoroa su gabés nyang mga papeles... ! Ah! nagadan man si filósofong Tasio asin ilinobong sa cementerio kan mga intsik.”
“!Hérak man ki Don Anastasio!” an hagayhay ni Don Filipo; “asin su saiyang mga libro?”
“Sinoroló kan mga banal, na naghohorona na sa si- ring na bágay maooyayahan sainda an Dios. Dai akong nahimong maágaw minsan su mga libro ni Cicerón... Daing ginibong anó man su Gobernadorcillo tanganing masagpong ito.”
Magkasi sinda dai nagkaalo.
Sa mga hidaleng ito nadangog su mamondó asin ma- lipungaw na áwit kan rongaw.
“Aram mo kun noarin kakasalon si Maria Clara?” an hapot ni Yday ki Sinang.
“Dai ko áram,” an simbag kaini, “nagsakamot ako nin súrat nya, alagad dai ko binuksan sa tákot na ma- araman ko.. !Hérak man ki Criséstomo!”
“Sabi kun bakong huli ki Linares, binitay si Capitán Tiago, anong maginibo ni Maria Clara?” an pangmasid na tataramon ni Victoria.
Sarong barobaté nagkikiaykiay na ominagi, nagda- dalagan pasiring sa plaza, na pinaghahalean kan awit ni Sisa. Iyo ito si Basilio. Inabtan kan aki su saindang harong daing tawo asin orolag, pakatapus nin dakol na mga hapot dai syang ibang naisihan kundi na su saiyang ina rongaw asin lagalag na naglalakaw sa banwaan; dai minsan sarong katagá dapit ki Crispin.
Pinogol ni Basilio su saiyang luhá, tinios su sákit asin dai pominahingaló lominakaw sa paghanap sa sai- yang iná. Nakadatong sa banwaan, asin ipinaghapot asin boot dumalagan sa pagogsóhoy sa takyag kan sai- ya asin nagdaging su Awit sa saiyang pagdangog. Na- patonong kan daing pálad su pangibigkibig kan saiyang iná.
Hominalé su rongaw sa plaza asin nakadatong sa atu- bangan kan harong kan bagong alférez. Ngunyan siring sa dati igwang nin sarong bantay sa tata, asin sarong
