!VAE VICTIS!
May mga Guardia Civil na nagraralakaw-lákaw mga angot sa atúbang kan pintó kan tribunal, na pinag-aansiyasan nindang kulatahon su mga mapangahas na mga barobatá, na nagkikirintid okun nagpapasinoroso-rongayan tanganing makáhiling sinda kan sa laog.
Su bidang bakó nang maogma na siring kan énot kan pinag-oorolayan su pintakasi, ngunian mamondó asin makahahadit. Su mga Guardia Civil asin mga cuadrillero na mga nag-oorokupar kaito, pahangang magtararam, asin sa hababa pang tingog asin mga haralipot na tataramon an saindang mga hinihilwas. Sa ibabaw kan hápag, nagsusururat sa mga papel su directorcillo, duwang escribiente asin nagkapirang soldados, su alférez naglalakawlákaw sa magibong na sógod, mandiit-man-diit mináhiling na may kabangisan sa tatá, si Temostoclés dai maarog sa kaabhawan kan sa mga Juegos Olimpicos pakatapus kan batalla sa Salamina. Naghákay si Doña Consolación sa sarong gilid nagpahiling nin mga maiitom na bobonbobon asin mga torotangkas na ngipon, saiyang paghiling nakapotitok malipot asin mabangis sa tatá kan bilanggoan, panó nin mga marigsok na mga ladawan. Tinogotan sya kan saiyang agom, na ginibong mamomoton kan tagumpay, na maghiling kan paghahapot asin sakalé sa kasonod na mga pasákit. Napapárong kan hiena su bangkay, nagdidiladilá asin nalalangkag na kahaloy kan padusa.
Malolot na marhay su gobernadorcillo, su saiyang, itong sillón sa tangod kan ladawan kan Saiyang Kamahalan, daing laog asin garong tagama sa ibang tawo.
Kan madalé nang magka-ikasiyam na takná, dominatong su cura malungsi asin karondot.
"Tara dai ka nagpahalat!" an sabi saiya kan alférez.
"Pagmamarhayón ko pang dai dumalan," an simbag ni Padre Salvi sa hababang tingog na dai naghimaté kan mapait na itong daging, "makukurabon akong marhay.”
"Nin huli ta daing siisay man na napadigdi ta habong mabayaan su puesto, inakalá ko na an saimong
