ngis na pagnaran ni Balat, kinatatakutan kan mga
banwaan, huli ta sa saiyang panghimalos dugó asın
kalayo an namamantáag saen man. Su ngohod na
pinagkaogdan kan Katalagahan nin sarong pusong
mabansay, nagsipabayá sa saiyang kapaladan asin kasopganan sa kaibahan kan saiyang iná; iyong saindang
ipinagbubuhay kun anong saindang natutuklasan sa
kadlagán, an saindang pinaggugúbing su mga dugnit
na iinaapón sainda kan mga nagbabaraklay, nawará
nya su saiyang pagngaran, namimidbid na sana sya
kan mga bansag na delincuenta, puyo, binanog sya namimidbid lámang sa pagapod na aki kan saiyang iná,
huli ta dahelan sa hamis kan saiyang ugalé, dai sya
inakálang aki kan parasoló, huli ta gabós makakapagborongborong kan mabansay na pagngungugalé kan
mga indio. Sa katapusan su barétang si Balat nahólog
sarong aldaw sa kamot kan mga may kapangyarihan,
asin hinágadan sya nin mahigpit na kabilangan kan
saiyang mga pakalapas, asin sya na dai naghinguha
na makapagtokdó saiya kan marahay; asin sarong aga,
kan panighahanap kan hagbayon su saiyang iná na
nanghánap nin tubó, asin ta dai pa minápuli, nasompongan ito na nanghohotay-ang sa daga, sa gilid kan dalan sa sirong nin káhoy na gápas, tigayá, burarat su
mata, napopotitok, koyompos su mga moró, rolobong sa
dagá, na may mga dugó. Naisipan kan hagbayon na
sosogon su napupunta kan paghiling kan bangkay, asin
ta igwang nakita na karáraw na nabibitay sa sangá, asin
sa laog kan karáraw itoon su madugong payo kan túgang!"
"Dios ko!" an hagayhay ni Ibarra.
"Iyan an ikinahagayhay kan sakong amá" an malipot na pagdagos nin pagtaram ni Elias. "Pinag-apat kan mga tawo su parabagat asin ilinobong su lawas, su mga kalamias asin su mga lapi iwinarak asin biniritay sa manlaenlaen na banwaan. Kun mapaagi ka sa Santo Tomás halé sa Calamba, may maaagihan ka pang sarong hagiwhiwon na káhoy na lomboy na binitayan asin nalapaán nin sarong lapi kan isinumpáng ito kan Katalagahan asin su káhoy dai na nagtulubó asin dai nagbubungá. Siring man an ginibo sa ibang mga kabtang, alágad su payo, su payo na iyo an orog karahay sa tawo, na madaleng mamidbiran, binitay ito sa kahampang kan kamálig kan iná!"
