peñas; (131-a) sabihon sa Pamaskong pasib. Pirintoa
an gabos na. mga bintana, an mga tata asin kun an
sakong. primo. ipaghapot nin siisay. man sabihon na
masakit an pakamaté.. Alintana sosoloon ko. an gabos
na mga surat mga papeles asin mga libro tanganing
dai. siidang makoang ano man, siring kan ginibo ni
Don Criséstomo..! Scripti testes sunt! Quod medicamenta non sanant, ferrum sanat, quod ferrum non sanat, ignis sanat! (132-a).
“!Oho, koaha, primo, soroloa gabos!” sabi ni Kapitanang Tinchang; “uya su mga llave uya su mga surat ni Capitan Tiago, soroloa! Na daing matadang pahayagan na halé sa Europa ta mga mapanganib na gayo. Uya an mga ini su The Times na sinaray ko na patosan nin sabon asin mga gubing. Uya su mga libro.”
“Paduman sa Capitan General, prima,” sabi ni Primitivo; “pababayae sana ako. ‘Taohi ako nin kabagsikan nin sarong director romano asin makikita mo kun paanong iligtas ko an apat... sabi ko an primo.”
Asin nagpoon nin pagtao nin mga pagboot sa ibabaw nin mga pagboot, hokagon an mga estante, maggirisi nin mga papel, mga libro, mga surat asin iba pa. Madaleng naglaad an sarong gambahan sa cocina, may mga daan na mga escopeta na ginaramitan nin kotaw, may itinarapok sa kasilyasan na mga kalawangon na mga revolver; su sorogoon na babaye na boot tagoon su. cafion nin saro tanganing gibohon na tayhop, napangisogan.
“Conservare etiam sperasti, pérfida? Sa kalayo!"
Asin nagpadagos kan saiyang mga pagsisiyasat.
Nakakita nin sarong daan na libro na pergamino asin binasa su paksa:
“ ‘Revoluciones kan mga tala.na isintirat ni Copérnico’ puwé! ite maledioti ignem kalanis!’” (138-a), an sabi na isinogba ito sa laad “!Revoluciones asin Copérnico puwé! ite maledictin in ignem kalanis! (133-a), a kaabot-abot . . . “An Libertad sa Filipinas !Tatata! !anong klaseng mga libro! sa kalayo!”
Asin mga librong dai man makakaano sinorolo, mga kasuratan nin mga simpleng manunirat. Minsan si !Capitan Juan!, kasuratan na daing panganib, dai nakaligtas. Tama si Primong Primitivo, nagbabayad an mga banal huli sa mga parakasala.
Pakalihis apat o limang horas sa sarong katiripunan?