MGA KABAKLEAN
Daing gironggirong asin tagob nin kahandalan an masosopgon na si Linares; dai pa nahaloy nagsakamot sya nin súrat na halé ki Doña Victorina na siring an napapalaman:
“Minamahal na pinsan: Sa laog nin tolong aldaw hinahalat kong maaraman saimo kun baga ginadan ka na kan alférez o ika saiya habo ko na may makalihis pang aldaw na dai magkaigwa an hayop na iyan nin padusa kun makalihis an aldaw na iyan asin dai mo pa sya inaagyat sasabihan ko si Don Santiago na sagkod pa man dai ka naging kahilom dai ka man kaito nagsosoba ki Canobas dai ka man ipigibaiba ni general Don Arseño Martines sasabihan ko si Clarita na anas gabos kaputikan asin dai ko ika tataohan minsan sarong binting alagad kun agyaton mo sya ipinangangako ko saimo ano man na saimong muya hilingon ta kun agyatón mo sya pinapatanidan ko ika na daing pasarahotan dai man nin mga dahelan.
“An saimong pinsan na nagmamahal saimo sa puso.
Victorina de los Reyes de De Espadaña.
Mapawot na bagay ito: midbid na dati ni Linares an ugalé ni Doña Victorina asin áram nya kun ano an magigibo kaini; kun pakihoronan sya dapit sa katanosan garo mansanang pagtaram dapit sa dangog asin marhay na kaugalean sa sarong carabinero (96-a) sa Hacienda kun may pigdadakop na contrabando sa lugar na dai man; sáyang na makimayó, gumayoma, lalong maraot; dai nang ibang natatadang palakaw kundi omangat.
“Alagad paano?” an sabi na iyo sanang saró na naglalakawlakaw; “kun dai ako pakiman-ohan? Kun ipagsagómok ko an saiyang agom? siisay an mamomoot na magpadrino sakuya? su cura? si Capitan Tiago? Isumpa logod itong horas na ipinagdangog ko kan saiyang,mga hatol. Siisay an nagboot sakuya na siring an sakong gibohon, magsabi nin mga panlilinlang, maglalang nin mga kaputikan! anong sasabihon saktiya kan binibining iyan.. Ngunyan pinagbabasolan ko nang nagi
