man an sarong mulato (308) nabibilang na puti sa Cafreria. Minsan siring, nagkakaon nin carne kun Lapas, maliban lamang kun Viernes Santo, sagkod pa man dai nagkukumpisal, dai nagtutubod sa mga gibongngangalasan siring man sa dai-pagkamale kan Papa, asin kun naghihinaniog nin misa, su sa ika-sampolong horas an sinisimbahan, o su pinahalipot, su misa de tropa. Minsan sa Madrid pinaglibliban nya su mga ordenes religiosas tanganing makabagay sya sa pook na saiyang nabubuhayan, ibinibilang an mga ito (309) na lihis na sa panahon, pinaglalanghadan nya su Inquisicion asin nagoosipon nin mga rapsak o makangingisi na osipon saen nagsasarayaw su mga habito o, sa orog karahay na pagtaram, mga fraile na mga mayong habito, alagad kan magtaram dapit sa Filipinas na sukat pamahalaan nin mga napapalaen na mga katogonan, nagbabahon, minaladlad nin sarong paghiling nin pagkaigwa nin pakasabot, hinohonat giraray su kamot sa misteriosong langkaw.
“Kaipuhan an mga fraile, saro sindang karat-an na kaipuhan,” an sabi.
Asin naangot nin makuri kun may indio na nangangahas na magborongborong sa mga gibong-ngangalasan o dai nagtutubod sa Papa. Gabos na mga pasakit kan Inquisicion kakadikit na gayo sa pagpadusa sa siring na kapangahasan. Kun sinosolang sya na an pagsasakop o an pamumuhay huli sa pagkadaing pakasabot igwa nin ibang ngaran na bakong marhay pagdangogon asin pinadudusahan kan mga katogonan kun an may sala saro sanang gayo, sya minaiktad sa pagsambit nin ibang mga colonia.
“Kita,” an sabi sa saiyang pangaseremonyang tingog, “makakapagorolay nin halangkaw na gayo! Bako kitang arog kan mga ingles asin kan mga holandes na sa pagpadanay sa mga banwaan sa pagpasakop naggagaramit nin latigo ... nakakatigayon kita nin ibang mga palakaw na orog kasuwabe, lalong seguro; an maginhawang lasig kan mga fraile orog karahay sa latigong ingles... ”
An saiyang ining kataga nin tataramon nakalalang nin marhay na kapaladan asin sa halawig na panahon pinagolitolit ito ni Ben Zayb asin sa kaibahan nya su bilog na Manila, su Manila na tagapagisip nagrokyaw kaito; su kataga nin tataramon nakadatong sagkod sa Gorte, sinambit sa Parlamento bilang sa sarong liberal
