sabi ni Alaejos, nagaalisngaw sa harayó nin maninipis na mga alisngaw na kan liwanag kan tala-sinag, ngunyan sa lubos nyang pagkahimilog, binabáliw sa ulap na maanílag asin makagigilantas. . .
Namaté an sarong harayong ribok, ribok na naghaharaning magharani; luminingoy si Isagani asin su saiyang puso nagpoon nin pagkutad nin sigkat; nagdadangadang an sarong coche na goyod nin duwang kabayong puti, su mga kabayong na mapapalaén saiya sa tahaw nin sanggatos na ribo. Iritoon sa coche si Paulita, si Doña Victorina asin su amiga kan bangging ominagi.
Bago makalákad nin saró su hagbayon, nakalusad na sa daga si Paulita dara an sa silfideng liksi asin hominoyom ki Isagani nin hoyom na panó nin pagkikipag-úli; hominoyom man si Isagani asin sa saiyang paghoná su gabos na mga panganoron, su gabos na mga malitom na mga pikiran na kan énot minatagob sa saiya nangagpupurawas na siring sa aso; may mga ilaw an langit, mga awit an angkas, asin an mga awot sa dalan nagkakaparatos nin mga birak. Sa maraaot na palad, itoon duman si Doña Victorina, si Doña Victorina na kominoa kan hagbayon ta hahagadan nin bareta dapit ki Don Tiburcio. Nangako si Isagani na hahanapon nya an saiyang pigtatagoan sa pamamatahaw kan mga estudiante na saiyang mga midbid.
“Dai pa nin nakapaghareta sako sagkod ngunyan,” an saiyang simbag asin nagsabi nin totoo, ta si Don Tibureio duman nanggad nagtatago sa harong nanggad kan amaon kan hagbayon, si Padre Florentino.
“Ipaáram mo saiya,” an sabi ni Doña Victorina na anggot na marhay, “na gagamiton ko an Guardia Civil; bihay o gadan boot kong maaraman kun haen.. . Huli ta kaipuhan na maghalat nin sampólong taón tanganí an saró makapakasal!”
Nagtakang huminiling saiya si Isagani; si Doña Victorina nagiisip na magpakasal. Siisay daw an makauugay?
“Ano sa paghoná mo si Juanito Peláez?” Panalé sana syang hominapot.
“Si Juanito?. . ."
Dai áram ni Isagani kun anó an saíyang isisimbag; ginaganahan sya na magsabi kan gabos na maraot na
