El Filibusterismo/1
Sarong aga nin Diciembre, su Sakayan (2) TABO nagsasakit na makasongsong sa marigon sa solog kan Pasig, may darang dakol na mga sakay pasiring sa lalawigan nin Laguna. Posog su pagkagibo kan sinabi nang sakayan, haros bilogon na siring kan tabo, na iyo ngani an hinuwadan kan ngaran kaito, maating gayo, minsan ipinangongotiil na maputi, makamahalan asin maabhaw sa moninong na pananakay. Minsan siring, may pagmamahal kaini sa pagrilibot na ito, sakale, dahel sa pagngaran na tagalog, okun, tibaad ta nadadara nin lubos na tanda dapit sa mga, bagay-bagay kan bansa, sarong pagtagumpay baga bilang sa ibabaw kan kauswagan, sarong sakayan na bakong gayong sakayan, sarong kabilogan na dai nagbabago, may kakundian, alagad dai masusuhay na, lalong ibinibilang na mauswag, orog nang nasisinangan (3) na paagihan nin sarong manong pintura.
Asin !filipinong bulanos an mapalad na itong sakayan! Sa kadikit lamang na mabansay na boot, mangyaring mamaloan na sakayan kan Pamahalaan, na pinatindog sa irarom kan pamamahala nin mga maliwanagon asin kagalanggalang na gayong mga tawo!
Nakakarigos baga bilang kan tala-init (4) sa pagkaaga, na minapagaragara kan alon-alon kan salog asin minapasagiwisiw kan doros sa mga honodhonod na mga bala sa magibong-ibong na pangpang, naglalayag an maputing ladawan kaito na nagboboga nin dakulang aso !an dahong kan Pamahalaan, an sabi, makuri man an aso! . . . Mandiit-mandiit minadaging su silbato, paas siring sa sarong mabangis na boot maghade sa pamamatahaw nin pagkurahaw, mala ta sa laog dai nagkakasinarabotan. Pinagbabantaan an ano man na nasosompongan; iyan nang garong gigilingon su mga sagkad, mga maninipis okun mga himantigon na mga kagamitan sa pagsira na sa mga hiro-hiro nagpapa-