29
olakit, na saiyang itinatamo nin ontokan asin pagkaon, asin sa saiyang mga ugay naghahalakaga pa an mauga- yon na dugong kastila; sayang na nagsimbag kan sa- kong payo, isinumpa ko an sakong kadukhaan asin an sakong honor militar, daing ibang inabot ko iyo na ako resibihon na bakong marhay, labis pa karaot su pag- pahumalé sakuya asin ngani naaraman akong sulfado!”
Ominontok su gurang na militar tangnaning humang- nos asin, kan makitang dai naggigirong su saiyang kai- bahan na naghihimaté saiya na dai saiya naghihiling, nagpadagos;
“Ginibo ko su mga kaipuhan sa sarong asunto sa togon kan saimong ama. Dinolok ko an bantog na aboga- dong Filipino, an hagbayon na si... alagad nagsayu- mang mamahala kan asunto,.! ‘Madadaog ako diyan! sabi sakuya. An sakong defensa magiging dahelan nin sombong saimo o sakuya, domolok ka ki Sr. M.— na sarong maigot na taga-pagtalumpati; marahay na magtaram, peninsular asin halangkawon an dangog.’ Pinangakoan kan bantog na abogado na pamamahalaan an asunto asin ta masagana niyang ipinaglaban. Ala- gad kadakol kan mga kaiwal su iba mga hilom asin mga dai midbid.”
“Nagsasawa na gayo su mga saksing katotoohan, asin su saindang mga pakaraot na kun namugtak sa ibang gampi napurawas kuta kan mga katagang hini- hilwas kan defensor, digdi minabilog asin minarigon. Kun nahihimo kan abogado na maging sayang an mga ito huli sa pamamantaag na an mga ito nagsasararonga- tan man, tolostolos minabangon an mga bagong sum- bong. Isinumbong siyang nanamsam nin dakol na mga daga, hinagadan siyang magbayad sa mga karatakan; nagsabing nakipagsundtian an mga tulisan tangganing dai pagrangsaan su saiyang mga tinanom asin mga kahayopan. Sa katapusan, nagobot na marhay su asun- to na pagkadyaw nin sangtaon dai na nin nakakasabot. Su alkalde napiritan na maghalé; dominatong an sarong may matanos na dangog, alagad ini sa karaotan nin palad, nagtolong bulan sana, asin makuring pagkamoot sa mga marayrahay na kabayo kan nakasalihid saiya.
“Su mga pagtios, su mga mardaot na boot, su mga kap- yotan sa bilangguan, asin an kasingpilan sa boot sa pa- kakita sa dakol na mga mapasaluib, iyong nakaratak
