Jump to content

Pahina:El Filibusterismo Kadagosan kan Noli Me tanghere ni Jose Rizal 1962 v5.pdf/283

Hali sa Wikisource
Dai pa ipinagbalido an pahinang ini


278

puti huli ta kun dai mapangginhawang itong pamahawan clai masasayod an kagayagayahan maging sa langit, maging sa daga: Nanon god kan temang iniho asin huli ta dai makakapagorolay dapit sa mga nangyari kan ominaging aldaw asin huli ta duman may mga tahur, ipinagpahayag an mga ganan na baga harayo sa katotoohan, may mga pagbana-bana kun baga salokon o dai ni Capitan Tiago si San Pedro sa sarong soltada, kun baga magpopostahan, kun baga daing kagadanan an mga manok, kun mga dai sa pagkalugad, asin sa bagay na ini, siisay an magiging sentenciaclor, siisay an manggagana asin iba pa, mga pasuruhay na namumuyahan na gayo kan mga nagtotogdas nin kadonongan, mga teoria, mga sistema na mga natutugmad sa sarong texto na ibinibilang na dai magkakamale ipinahayag o dogmatico. Laen pa kaini, may mga sinasambit pang mga pasage sa mga novena, mga libro nin mga milagro, mga sabi nin mga cura mga descripcion kan langit asin iba pang mga bagaybagay na siring. Si Don Primitivo, na filosofo, nasa saiyang muraway, nagsasambit nin mga ganan nin mga teologo.

“Huli ta dai nin madadaog,” an sabi sa makuring kapangvarihan; “an pagkadaog ginigikanan nin mga kamondoan asin sa langit dai magkakaigwa nin mga kamondoan.”

“Alagad may kaipuhan gumana,” an simbag kan tahur na si Aristorenas, “sa panggana yaon an biyaya!”

“Magkasi nanggana an duwa!”

Na magkasi manggana an duwa dai maaako ni Martin Aristorenas, na pinaagi an saiyang buhay sa bulangan asin sa giraray nakita na sarong manok daog asin saro gana; kun baga man nangyaring may magpatas. Sayang lamang kan pagtaram ni Don Primitivo nin latin, magkikirikiri si Martin Aristorenas, bago an latin ni Don Primitivo madaleng masabotan; pigsasabi nya dapit sa an gallus talisainus, acuto tari armatus, an gallus beati Petri bulikus sasabungus sit etc (382), sagkod pinagmarahay na gamiton na pangatanosan na ginagamit nin kadaklan tanganing dai nang magkaalo asin magtiwala.

“Makokondenar ka, amigong Martin nahoholog ka sa sarong heregia! Cave no codas! (383). Dai na ako makikisugal saimo nin monte! Dai na kita magbabakas! Sinosuhay mo an pagkamakakamhan nin Dios,